Komşu ülke Bulgaristan’dan Türkiye’ye göç edenler belirli koşulları karşılıyor olmaları şartı ile kendilerinin veya ailelerinin bağı olduğu bu ülkenin vatandaşlığı için başvuru yapabiliyorlar. İki ülke arasında bu durum için belirlenen en belirleyici koşul göç eyleminin gerçekleştiği yıl ile netlik kazanıyor.

Bulgaristan’dan Türkiye’ye yapılan göçler temel olarak ikiye ayrılıyor: mecburi ve gönüllü… Bunu belirleyen ise iki ülke arasında bu konu hakkında yapılan ikili anlaşmalardır. Bu tanımlara göre gerçekleştirilen göçün türü, yapılan başvuruların olumlu veya olumsuz gerçekleşme olasılıklarına etki ediyor. 

Bulgaristan’dan 1978 yılında göç eden kişiler, sınır dışı edilen olarak kabul edilmedikleri ve kendi istekleri ile göç eden olarak kabul edildikleri için yaptıkları vatandaşlık başvuruları daha muallakta olabiliyor. Buna sebep olarak gösterilen dayanak ise göçün gerçekleştiği dönemde kişilere imzalatılan belgelerdir. Bu dokümanlarda imzası olanların sahip oldukları Bulgaristan vatandaşlığından vazgeçtiği ve geri bir daha geri dönmek istemediklerine dair bir onay olarak görülüyor. Oysa 1951 ve 1989 yıllarında Türkiye’ye göç edenler zorunlu olarak doğdukları ülkeden gönderildikleri kabul edildiği için vatandaşlık başvuruları daha hızlı gerçekleşebiliyor.

Balkan ülkesine tekrar vatandaşlık başvurusu yapacak olan kişiler için bu isteklerinin gerçekleşme olasılığını artıran iki durum bulunuyor. İlki, kişinin Bulgaristan’da doğmuş olması, diğeri ise ebeveynlerinin bu ülkenin vatandaşı olması ile kazanılan haklardır. Evlilik durumlarında bu kişilerin vatandaşlık başvuruları kabul edilmiyor.    

Kişinin güncel durumunu öğrenebilmesi için yapması gereken işlemler, Bulgaristan Adalet Bakanlığı’na yapılacak başvuru ile hala Bulgar vatandaşı olarak kayıtlı olup olmadığını öğrenmesi ile başlar. Soruşturma sonrası Bakanlık tarafından verilecek olumlu veya olumsuz sonucu gösteren belge ile şahıs, bir sonraki aşamaya geçebilir. Kayıtlarda hala bu ülkenin vatandaşı olarak görülüyorsa yapılacak başvuru sonrasında kısa sürede Bulgaristan pasaportu ve kimlik kartını alabilir.

Bulgaristan Adalet Bakanlığı’nın arşivinde yaptığı araştırma olumsuz çıkması durumunda kişi, önce Bulgaristan Konsolosluğu‘na yapılacak altı aylık D tipi vize aldıktan sonra Bulgaristan’da ikamet edeceği bölgenin ilgili Yabancılar Şubesi’ne başvuruda bulunup, 1 yıllık oturum belgesi çıkartması gerekiyor. Her yıl yenilenecek oturum belgesi ile 3 yılın sonunda vatandaşlık için başvuru yapabiliyor. Yapılan başvuru, 2 yıllık sonraki süreç sonrasında, toplam 5 yılda tamamlanıyor.

Bu temel durumlar dışında oluşacak daha özel durumlarda yapılacak Bulgaristan vatandaşlığı başvuruları için bir danışmanlık hizmeti alınması tavsiye ediliyor.